3. SU KİRLİLİĞİ VE ÇEVRESEL KALİTE
2005
DURAL, MELTEM; GÖKSU, LUGAL M Z
ÇUKUROVA BÖLGESINDEKİ TUZLA LAGÜNÜNDE (ADANA/TÜRKİYE) AĞIR METAL ARAŞTIRMASI Conference
ULUSAL SU GÜNLERİ 2005, 28-30 Eylül 2005, Trabzon, 2005.
@conference{DURAL2005b,
title = {ÇUKUROVA BÖLGESINDEKİ TUZLA LAGÜNÜNDE (ADANA/TÜRKİYE) AĞIR METAL ARAŞTIRMASI},
author = {MELTEM DURAL and LUGAL M Z GÖKSU},
url = {http://www.akuademi.net/USG/USG2005/SKCK/skck23uib.pdf},
year = {2005},
date = {2005-09-30},
booktitle = {ULUSAL SU GÜNLERİ 2005, 28-30 Eylül 2005, Trabzon},
abstract = {Bu çalışmada, Akdeniz Bölgesinde bulunan ve yoğun kirlenme tehdidi altındaki önemli sulak alanlardan, Tuzla lagününde seston, bentoz ve sediment örneklerinde ağır metallerden Pb, Cu, Zn, Cd, Fe’nin birikim miktarları ve bunların mevsimsel değişimi belirlenmiştir. Örneklerdeki ağır metal konsantrasyonları yaş parçalama yöntemi uygulandıktan sonra FLAAS ve GFAAS kullanılarak ölçülmüştür. Çalışmada belirlenen bulgular değerlendirildiğinde genel olarak en çok Zn ve Cd’un sestonda, Fe ve Pb’un sedimentte, Cu’ın ise bentozda biriktiği görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Tuzla Lagünü, Metal, sediment, seston bentoz},
keywords = {},
pubstate = {published},
tppubtype = {conference}
}
Bu çalışmada, Akdeniz Bölgesinde bulunan ve yoğun kirlenme tehdidi altındaki önemli sulak alanlardan, Tuzla lagününde seston, bentoz ve sediment örneklerinde ağır metallerden Pb, Cu, Zn, Cd, Fe’nin birikim miktarları ve bunların mevsimsel değişimi belirlenmiştir. Örneklerdeki ağır metal konsantrasyonları yaş parçalama yöntemi uygulandıktan sonra FLAAS ve GFAAS kullanılarak ölçülmüştür. Çalışmada belirlenen bulgular değerlendirildiğinde genel olarak en çok Zn ve Cd’un sestonda, Fe ve Pb’un sedimentte, Cu’ın ise bentozda biriktiği görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Tuzla Lagünü, Metal, sediment, seston bentoz
ÇAPKIN, EROL; ALTINOK, İLHAN
ULUSAL SU GÜNLERİ 2005, 28-30 Eylül 2005, Trabzon, 2005.
@conference{ÇAPKIN2005,
title = {ENDOSULFANIN JUVENİL GÖKKUŞAĞI ALABALIKLARI (ONCORHYNCHUS MYKİSS) ÜZERİNE AKUT TOKSİK ETKİLERİNİN BELİRLENMESİ},
author = {EROL ÇAPKIN and İLHAN ALTINOK},
url = {http://www.akuademi.net/USG/USG2005/SKCK/skck26aid.pdf},
year = {2005},
date = {2005-09-30},
booktitle = {ULUSAL SU GÜNLERİ 2005, 28-30 Eylül 2005, Trabzon},
abstract = {Doğu Karadeniz Bölgesinde yaygın olarak kullanılan klorlu hidrokarbon insektisit endosulfanın, faklı su kalitelerinde gökkuşağı alabalığına (10.6±1.7 g, 10.0±0.4 cm, Ortalama±SD) olan akut toksik etkileri araştırılmıştır. Çalışmada, endosulfanın farklı konsantrasyonlarına 96 saat süre maruz bırakılan balıklar, etki süresine bağlı olarak, davranışlarında önemli değişmeler tespit edilmiştir. Balık ölümleri 4 saat içinde başlamakta (LC50-24: 19.78 mg L-1) ve 96 saat sonundaki balıkların %50’ni öldüren konsantrasyon önemli derecede azalmıştır (LC50-96: 1.75 mg L-1). Farklı alkali ortamlarda yapılan toksik testlerde (20-121 mg L-1, CaCO3 olarak), alkalinite deki artışın endosulfanın alabalıklar üzerine olan toksik etkisini önemli derecede azalmaktadır (p< 0.001). Test suyunun sertliğindeki değişmenin ise, endosulfan toksinliğini etkilememektedir. Test suyunun sıcaklığı değiştirilerek yapılan toksik testlerde ise, su sıcaklığının artışına paralel olarak endosulfanın toksik etkisi artmaktadır. Su kalite parametreleri aynı tutularak, farklı balık büyüklüklerinde (5.2±1 g, 10.6±1.7g ve 20.4±3.1 g) yapılan toksik testlerde, balık büyüklüğündeki artışın endosulfan toksinliğini önemli derecede azalmaktadır. Histolojik olarak da endosulfan balıklarda çeşitli patolojik değişimlere neden olduğu saptanmıştır. Akut toksik testlerden sonra, akış sistemli tanklara bırakılan balıkların ölümleri devam etmiş ve 4 gün içinde balıkların tamamı ölmüştür. Anahtar Kelimeler: Pestisit, su kalitesi, toksisiti},
keywords = {},
pubstate = {published},
tppubtype = {conference}
}
Doğu Karadeniz Bölgesinde yaygın olarak kullanılan klorlu hidrokarbon insektisit endosulfanın, faklı su kalitelerinde gökkuşağı alabalığına (10.6±1.7 g, 10.0±0.4 cm, Ortalama±SD) olan akut toksik etkileri araştırılmıştır. Çalışmada, endosulfanın farklı konsantrasyonlarına 96 saat süre maruz bırakılan balıklar, etki süresine bağlı olarak, davranışlarında önemli değişmeler tespit edilmiştir. Balık ölümleri 4 saat içinde başlamakta (LC50-24: 19.78 mg L-1) ve 96 saat sonundaki balıkların %50’ni öldüren konsantrasyon önemli derecede azalmıştır (LC50-96: 1.75 mg L-1). Farklı alkali ortamlarda yapılan toksik testlerde (20-121 mg L-1, CaCO3 olarak), alkalinite deki artışın endosulfanın alabalıklar üzerine olan toksik etkisini önemli derecede azalmaktadır (p< 0.001). Test suyunun sertliğindeki değişmenin ise, endosulfan toksinliğini etkilememektedir. Test suyunun sıcaklığı değiştirilerek yapılan toksik testlerde ise, su sıcaklığının artışına paralel olarak endosulfanın toksik etkisi artmaktadır. Su kalite parametreleri aynı tutularak, farklı balık büyüklüklerinde (5.2±1 g, 10.6±1.7g ve 20.4±3.1 g) yapılan toksik testlerde, balık büyüklüğündeki artışın endosulfan toksinliğini önemli derecede azalmaktadır. Histolojik olarak da endosulfan balıklarda çeşitli patolojik değişimlere neden olduğu saptanmıştır. Akut toksik testlerden sonra, akış sistemli tanklara bırakılan balıkların ölümleri devam etmiş ve 4 gün içinde balıkların tamamı ölmüştür. Anahtar Kelimeler: Pestisit, su kalitesi, toksisiti
GÜNEŞ, ELİF; YERLİ, SEDAT V
DELTAMETRİNİN LEBİSTES BALIKLARINDAKİ (Poecilia reticulata)LİPAZ AKTİVİTESİ ÜZERİNE ETKİSİ* Conference
ULUSAL SU GÜNLERİ 2005, 28-30 Eylül 2005, Trabzon, 2005.
@conference{GÜNEŞ2005,
title = {DELTAMETRİNİN LEBİSTES BALIKLARINDAKİ (Poecilia reticulata)LİPAZ AKTİVİTESİ ÜZERİNE ETKİSİ*},
author = {ELİF GÜNEŞ and SEDAT V YERLİ},
url = {http://www.akuademi.net/USG/USG2005/SKCK/skck27yib.pdf},
year = {2005},
date = {2005-09-30},
booktitle = {ULUSAL SU GÜNLERİ 2005, 28-30 Eylül 2005, Trabzon},
abstract = {Yaygın olarak kullanılan bir sentetik piretroid pestisit olan deltametrinin, lebistes (Poecilia reticulata) balıklarındaki lipaz enzim aktivitesi üzerine etkisinin incelenmesi amacı ile bu çalışma gerçekleştirilmiştir. Çalışmada, her biri 10 balık içeren 6 akvaryumdan, 1 tanesi kontrol grubu olarak bırakılarak, diğer 5 tanesine 1 saat boyunca 0, 02 g, 0, 04 g, 0, 06 g, 0, 08 g, 0, 1 g konsantrasyonlarında deltametrin verilmiştir. Balıklar, ölüm hali beklendikten sonra, ezilerek, tampon çözelti yardımıyla homojenize edilmiştir. Homojenat bir seri işlemden geçirilerek lipaz aktivitesi tayini için hazır hale getirilmiştir. Hazırlanan süpernatantın KOH ile titrasyonunda harcanan KOH miktarına göre hesaplama yapılarak lipaz aktivitesi tayin edilmiştir. Elde edilen sonuçlarda, deltametrinin lipaz aktivitesini inhibe ettiği görülmüştür. Artan deltametrin miktarıyla beraber, lipaz aktivitesi düşüş göstermiştir. Kontrol grubunda lipaz aktivitesi 5 u/d çıkarken, en yüksek konsantrasyon olan 0, 1 g/l deltametrine maruz kalan balıklarda aktivite 2, 5 u/d olarak bulunmuştur. Sindirim enzimi olan lipazın aktivitesinin azalması, belki de besin kullanımı üzerine olumsuz etki yapması ve balığın fizyolojik durumunun olumsuz yönde etkilenmesi söz konusu olabilecektir. Anahtar sözcükler: Poecilia reticulata, deltametrin, lipaz, piretroid insektisitler},
keywords = {},
pubstate = {published},
tppubtype = {conference}
}
Yaygın olarak kullanılan bir sentetik piretroid pestisit olan deltametrinin, lebistes (Poecilia reticulata) balıklarındaki lipaz enzim aktivitesi üzerine etkisinin incelenmesi amacı ile bu çalışma gerçekleştirilmiştir. Çalışmada, her biri 10 balık içeren 6 akvaryumdan, 1 tanesi kontrol grubu olarak bırakılarak, diğer 5 tanesine 1 saat boyunca 0, 02 g, 0, 04 g, 0, 06 g, 0, 08 g, 0, 1 g konsantrasyonlarında deltametrin verilmiştir. Balıklar, ölüm hali beklendikten sonra, ezilerek, tampon çözelti yardımıyla homojenize edilmiştir. Homojenat bir seri işlemden geçirilerek lipaz aktivitesi tayini için hazır hale getirilmiştir. Hazırlanan süpernatantın KOH ile titrasyonunda harcanan KOH miktarına göre hesaplama yapılarak lipaz aktivitesi tayin edilmiştir. Elde edilen sonuçlarda, deltametrinin lipaz aktivitesini inhibe ettiği görülmüştür. Artan deltametrin miktarıyla beraber, lipaz aktivitesi düşüş göstermiştir. Kontrol grubunda lipaz aktivitesi 5 u/d çıkarken, en yüksek konsantrasyon olan 0, 1 g/l deltametrine maruz kalan balıklarda aktivite 2, 5 u/d olarak bulunmuştur. Sindirim enzimi olan lipazın aktivitesinin azalması, belki de besin kullanımı üzerine olumsuz etki yapması ve balığın fizyolojik durumunun olumsuz yönde etkilenmesi söz konusu olabilecektir. Anahtar sözcükler: Poecilia reticulata, deltametrin, lipaz, piretroid insektisitler
ERÜZ, COSKUN; KÖSE, ERCAN; GÜNEROĞLU, ABDULAZİZ; BAŞAR, ERSAN; SİVRİ, NÜKET; FEYZİOĞLU, Muzaffer; TORAMAN, ÇETİN
DOĞU KARADENİZ AKARSULARINDA ASKIDA KATI MADDE (AKM) DİNAMİĞİ Conference
ULUSAL SU GÜNLERİ 2005, 28-30 Eylül 2005, Trabzon, 2005.
@conference{ERÜZ2005,
title = {DOĞU KARADENİZ AKARSULARINDA ASKIDA KATI MADDE (AKM) DİNAMİĞİ},
author = {COSKUN ERÜZ and ERCAN KÖSE and ABDULAZİZ GÜNEROĞLU and ERSAN BAŞAR and NÜKET SİVRİ and Muzaffer FEYZİOĞLU and ÇETİN TORAMAN},
url = {http://www.akuademi.net/USG/USG2005/SKCK/skck01bsb.pdf},
year = {2005},
date = {2005-09-30},
booktitle = {ULUSAL SU GÜNLERİ 2005, 28-30 Eylül 2005, Trabzon},
abstract = {Bu çalışmada, Trabzon İli doğu sınırları içersinde bulunan 9 dere ve çay ile İyidere Çayının askıda katı madde yüklerinin 2004 yılında aylık ve yılllık değişimi belirlenmiştir Çayların aylık ortalama askıda katı madde yükleri 39.8129.40 mg/l ve yıllık toplam taşınan AKM miktarı 124135, 8496576, 86 t/y olarak hesaplanmıştır. Anahtar Kelimeler : Askıda katı madde (AKM), Karadeniz, Erozyon, Dere (çay)},
keywords = {},
pubstate = {published},
tppubtype = {conference}
}
Bu çalışmada, Trabzon İli doğu sınırları içersinde bulunan 9 dere ve çay ile İyidere Çayının askıda katı madde yüklerinin 2004 yılında aylık ve yılllık değişimi belirlenmiştir Çayların aylık ortalama askıda katı madde yükleri 39.81&#61617;29.40 mg/l ve yıllık toplam taşınan AKM miktarı 124135, 84&#61617;96576, 86 t/y olarak hesaplanmıştır. Anahtar Kelimeler : Askıda katı madde (AKM), Karadeniz, Erozyon, Dere (çay)
ULUTURHAN, ESİN; KÜÇÜKSEZGİN, FİLİZ; CİHANGİR, BÜLENT
EGE DENİZİ KIYILARINDA KIRMA MERCANDA (Pagellus erythrinus) AĞIR METAL BİRİKİMİ Conference
ULUSAL SU GÜNLERİ 2005, 28-30 Eylül 2005, Trabzon, 2005.
@conference{ULUTURHAN2005,
title = {EGE DENİZİ KIYILARINDA KIRMA MERCANDA (Pagellus erythrinus) AĞIR METAL BİRİKİMİ},
author = {ESİN ULUTURHAN and FİLİZ KÜÇÜKSEZGİN and BÜLENT CİHANGİR},
url = {http://www.akuademi.net/USG/USG2005/SKCK/skck02isi.pdf},
year = {2005},
date = {2005-09-30},
booktitle = {ULUSAL SU GÜNLERİ 2005, 28-30 Eylül 2005, Trabzon},
abstract = {Ege Denizi’nin Türkiye kıyılarından toplanan kırma mercanın (Pagellus erythrinus, Linnaeus, 1758) kas dokusunda ağır metal (Hg, Cd, Pb ve Cr) içerikleri bu çalışmada araştırılmıştır. Balık örnekleri Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü’ne ait R/V K. Piri Reis araştırma gemisi ile Mayıs 1996, Eylül 1997, Ocak ve Temmuz 1998 dönemlerinde toplanmıştır. Seçilen örneklerin boy ve ağırlıkları saptanarak kas dokuları plastik torbalara konulup, laboratuvara getirilmek üzere derin dondurucuda saklanmıştır. Analiz için alınan örnekler (Yaklaşık 5-7 gr) elektrikli parçalayıcıda homojen hale getirildikten sonra mikrodalga çözünürleştirme sisteminde nitrat asidi+perklorik asit karışımında çözülüp iki defa destilenmiş su ile gerekli hacime tamamlanmıştır. Analizler Varian (Spectra AA-300 Plus) atomik absorbsiyon cihazında gerçekleştirilmiştir. Civa, soğuk buhar tekniği ile ölçülürken kadmiyum, kurşun ve krom grafit fırın yardımıyla saptanmıştır(Bernhard, 1976, UNEP, 1984). Ölçülen metallerin bu cihazda saptama limitleri Hg:0.05 g/l, Cd: 0.10 g/l, Pb: 0.10 g/l, Cr: 0.06 mg/kg’ dır. Organizmada metallerin ölçümlerinin doğruluğu ve kalibrasyonu, International Laboratory of Marine Radioactivity, IAEA, (Monaco)’dan gelen referans materyalle (Homogenate muscle sample, IAEA-407) test edilmiştir. Kas dokusundaki ağır metal konsantrasyonları Hg: 16-716, Cd: nd-9.6, Pb: nd-1397 ve Cr: nd-1180 g/kg yaş ağırlık aralıklarında bulunmuştur. Kas, dokusundaki metal konsantrasyonları ile çatal boy arasında önemli ilişki bulunamamıştır. Metal konsantrasyonlarındaki değişimler ile mevsim, istasyon ve boy uzunluğu arasındaki ilişkileri araştımak için ANOVA testi kullanılmıştır. Anahtar sözcükler: Metal, balık, Pagellus erythrinus, Ege Denizi},
keywords = {},
pubstate = {published},
tppubtype = {conference}
}
Ege Denizi’nin Türkiye kıyılarından toplanan kırma mercanın (Pagellus erythrinus, Linnaeus, 1758) kas dokusunda ağır metal (Hg, Cd, Pb ve Cr) içerikleri bu çalışmada araştırılmıştır. Balık örnekleri Dokuz Eylül Üniversitesi Deniz Bilimleri ve Teknolojisi Enstitüsü’ne ait R/V K. Piri Reis araştırma gemisi ile Mayıs 1996, Eylül 1997, Ocak ve Temmuz 1998 dönemlerinde toplanmıştır. Seçilen örneklerin boy ve ağırlıkları saptanarak kas dokuları plastik torbalara konulup, laboratuvara getirilmek üzere derin dondurucuda saklanmıştır. Analiz için alınan örnekler (Yaklaşık 5-7 gr) elektrikli parçalayıcıda homojen hale getirildikten sonra mikrodalga çözünürleştirme sisteminde nitrat asidi+perklorik asit karışımında çözülüp iki defa destilenmiş su ile gerekli hacime tamamlanmıştır. Analizler Varian (Spectra AA-300 Plus) atomik absorbsiyon cihazında gerçekleştirilmiştir. Civa, soğuk buhar tekniği ile ölçülürken kadmiyum, kurşun ve krom grafit fırın yardımıyla saptanmıştır(Bernhard, 1976, UNEP, 1984). Ölçülen metallerin bu cihazda saptama limitleri Hg:0.05 &#61549;g/l, Cd: 0.10 &#61549;g/l, Pb: 0.10 &#61549;g/l, Cr: 0.06 mg/kg’ dır. Organizmada metallerin ölçümlerinin doğruluğu ve kalibrasyonu, International Laboratory of Marine Radioactivity, IAEA, (Monaco)’dan gelen referans materyalle (Homogenate muscle sample, IAEA-407) test edilmiştir. Kas dokusundaki ağır metal konsantrasyonları Hg: 16-716, Cd: nd-9.6, Pb: nd-1397 ve Cr: nd-1180 &#61549;g/kg yaş ağırlık aralıklarında bulunmuştur. Kas, dokusundaki metal konsantrasyonları ile çatal boy arasında önemli ilişki bulunamamıştır. Metal konsantrasyonlarındaki değişimler ile mevsim, istasyon ve boy uzunluğu arasındaki ilişkileri araştımak için ANOVA testi kullanılmıştır. Anahtar sözcükler: Metal, balık, Pagellus erythrinus, Ege Denizi
GÜL, SÜLEYMAN; NUR, GÖKHAN; KAYA, TAYLAN ÖZGÜR
2.4-D’NİN SİRAZ BALIĞINDAKİ (Capoeta capoeta umbla, HECKEL, 1843) LC50 DEĞERİ Conference
ULUSAL SU GÜNLERİ 2005, 28-30 Eylül 2005, Trabzon, 2005.
@conference{GÜL2005,
title = {2.4-D’NİN SİRAZ BALIĞINDAKİ (Capoeta capoeta umbla, HECKEL, 1843) LC50 DEĞERİ},
author = {SÜLEYMAN GÜL and GÖKHAN NUR and TAYLAN ÖZGÜR KAYA},
url = {http://www.akuademi.net/USG/USG2005/SKCK/skck03usu.pdf},
year = {2005},
date = {2005-09-30},
booktitle = {ULUSAL SU GÜNLERİ 2005, 28-30 Eylül 2005, Trabzon},
abstract = {Tarımsal herbisid olarak kullanılan 2.4-D’nin LC50 değeri araştırılmıştır. LC50 değeri, incelenen canlı grubundaki populasyonun yarısında ölüm meydana getiren dozdur. Bu test, incelemede kullanılan maddenin kısa bir zaman içinde sahip olduğu zehirlilik potansiyelinin değerlendirilmesinde kullanılır. Toksikologlar, bu yöntemi daha çok sıçan ve fareler üzerinde çeşitli maddelerin LC50 değerini bulmak için kullanmışlardır. Oysa birçok balık türü için çeşitli toksik, kansorojen veya mutajen etkili maddelerin LC50 değerinin saptanmasına yönelik çalışmalar yetersiz düzeyde bulunmaktadır. Bu çalışmada, 2.4-D’nin Siraz balıklarındaki (Capoeta capoeta umbla, HECKEL, 1843) LC50 değerinin araştırılması amaçlanmıştır. Her deneyde 10 balık, kontrol grubu olarak da her seferinde en az 2 balık kullanılmıştır. Denemeler sırasında balığın her bir gram vücut ağırlığına 1 L su hesaplanarak akvaryumlar hazırlanmıştır. Akvaryumlara sırasıyla ppm olarak hesaplanmış 2.4-D değerleri (25 ppm/L, 50 ppm/L, 75 ppm/L, 100 ppm/L, 125 ppm/L, 150 ppm/L) en küçüğünden başlanılarak konulmuştur. Bu deneylerde, 25 ppm’de hiçbir balığın ölmediği, 50 ppm’de 3, 75 ppm’de 4, 80 ppm’de 6 ve100-125 ppm ve 150 ppm’de ise tüm balıkların öldüğü gözlenmiştir. LC50 matematiksel olarak LD50 formülü yardımıyla hesaplanmıştır. Sonuçta, 2.4-D’nin Siraz balıklarındaki LC50 değeri 82.2759 g olarak bulunmuştur. Anahtar kelimeler : 2.4-Diklorofenoksiasetik asit, Capoeta capoeta umbla, LC50, Herbisid},
keywords = {},
pubstate = {published},
tppubtype = {conference}
}
Tarımsal herbisid olarak kullanılan 2.4-D’nin LC50 değeri araştırılmıştır. LC50 değeri, incelenen canlı grubundaki populasyonun yarısında ölüm meydana getiren dozdur. Bu test, incelemede kullanılan maddenin kısa bir zaman içinde sahip olduğu zehirlilik potansiyelinin değerlendirilmesinde kullanılır. Toksikologlar, bu yöntemi daha çok sıçan ve fareler üzerinde çeşitli maddelerin LC50 değerini bulmak için kullanmışlardır. Oysa birçok balık türü için çeşitli toksik, kansorojen veya mutajen etkili maddelerin LC50 değerinin saptanmasına yönelik çalışmalar yetersiz düzeyde bulunmaktadır. Bu çalışmada, 2.4-D’nin Siraz balıklarındaki (Capoeta capoeta umbla, HECKEL, 1843) LC50 değerinin araştırılması amaçlanmıştır. Her deneyde 10 balık, kontrol grubu olarak da her seferinde en az 2 balık kullanılmıştır. Denemeler sırasında balığın her bir gram vücut ağırlığına 1 L su hesaplanarak akvaryumlar hazırlanmıştır. Akvaryumlara sırasıyla ppm olarak hesaplanmış 2.4-D değerleri (25 ppm/L, 50 ppm/L, 75 ppm/L, 100 ppm/L, 125 ppm/L, 150 ppm/L) en küçüğünden başlanılarak konulmuştur. Bu deneylerde, 25 ppm’de hiçbir balığın ölmediği, 50 ppm’de 3, 75 ppm’de 4, 80 ppm’de 6 ve100-125 ppm ve 150 ppm’de ise tüm balıkların öldüğü gözlenmiştir. LC50 matematiksel olarak LD50 formülü yardımıyla hesaplanmıştır. Sonuçta, 2.4-D’nin Siraz balıklarındaki LC50 değeri 82.2759 g olarak bulunmuştur. Anahtar kelimeler : 2.4-Diklorofenoksiasetik asit, Capoeta capoeta umbla, LC50, Herbisid
DAMLA, NEVZAT; ÇEVİK, UĞUR; KARAHAN, GÜRSEL; TIRAŞOĞLU, ENGİN; KOBYA, ALİ İHSAN; ÇELEBİ, NİLGÜN
DOĞU KARADENİZ BÖLGESİ İÇME SULARINDA 222RN ANALİZİ Conference
ULUSAL SU GÜNLERİ 2005, 28-30 Eylül 2005, Trabzon, 2005.
@conference{DAMLA2005,
title = {DOĞU KARADENİZ BÖLGESİ İÇME SULARINDA 222RN ANALİZİ},
author = {NEVZAT DAMLA and UĞUR ÇEVİK and GÜRSEL KARAHAN and ENGİN TIRAŞOĞLU and ALİ İHSAN KOBYA and NİLGÜN ÇELEBİ},
url = {http://www.akuademi.net/USG/USG2005/SKCK/skck07ysy.pdf},
year = {2005},
date = {2005-09-30},
booktitle = {ULUSAL SU GÜNLERİ 2005, 28-30 Eylül 2005, Trabzon},
abstract = {Bu çalışmada, Doğu Karadeniz Bölgesi İçme Sularında 222Rn aktiflik konsantrasyonun belirlenmesi amaçlanmaktadır. İnsan sağlığını tehdit eden radyasyonu meydana getiren radyoaktif çekirdeklerden en önemlisi radon gazıdır. 226Ra’nın bozunma ürünü olan radyoaktif radon bazı yeraltı sularında oldukça yüksek konsantrasyonlarda bulunur. Doğadaki radyoaktif çekirdeklerin %89’unu radon gazı teşkil etmektedir. Doğal olarak bulunan radon gazının %11’lik kısmı ise içme sularında bulunmaktadır. Bu amaçla Doğu Karadeniz Bölgesi’nin 11 farklı yerleşim yerlerinden alınan su örneklerinin 222Rn aktiflik konsantrasyonları tespit edilmiştir. Ortalama aktiflik konsantrasyonu 10.82 Bq/l olarak bulunmuştur. Sonuçlar, ilgili kuruşlar tarafından önerilen referans değerler ile mukayese edilerek, radyasyon güvenliği açısından değerlendirilmiştir. Anahtar Kelimeler: 222Rn Konsantrasyonu, Radon Gazı, Doğu Karadeniz Bölgesi İçme Suları},
keywords = {},
pubstate = {published},
tppubtype = {conference}
}
Bu çalışmada, Doğu Karadeniz Bölgesi İçme Sularında 222Rn aktiflik konsantrasyonun belirlenmesi amaçlanmaktadır. İnsan sağlığını tehdit eden radyasyonu meydana getiren radyoaktif çekirdeklerden en önemlisi radon gazıdır. 226Ra’nın bozunma ürünü olan radyoaktif radon bazı yeraltı sularında oldukça yüksek konsantrasyonlarda bulunur. Doğadaki radyoaktif çekirdeklerin %89’unu radon gazı teşkil etmektedir. Doğal olarak bulunan radon gazının %11’lik kısmı ise içme sularında bulunmaktadır. Bu amaçla Doğu Karadeniz Bölgesi’nin 11 farklı yerleşim yerlerinden alınan su örneklerinin 222Rn aktiflik konsantrasyonları tespit edilmiştir. Ortalama aktiflik konsantrasyonu 10.82 Bq/l olarak bulunmuştur. Sonuçlar, ilgili kuruşlar tarafından önerilen referans değerler ile mukayese edilerek, radyasyon güvenliği açısından değerlendirilmiştir. Anahtar Kelimeler: 222Rn Konsantrasyonu, Radon Gazı, Doğu Karadeniz Bölgesi İçme Suları
ÜNSAN, YALÇIN
DENİZDEN MEKANİK OLARAK KİRLETİCİ TOPLAMA TEKNİKLERİ VE SEÇİM KRİTERLERİNİN ARAŞTIRILMASI Conference
ULUSAL SU GÜNLERİ 2005, 28-30 Eylül 2005, Trabzon, 2005.
@conference{ÜNSAL2005,
title = {DENİZDEN MEKANİK OLARAK KİRLETİCİ TOPLAMA TEKNİKLERİ VE SEÇİM KRİTERLERİNİN ARAŞTIRILMASI},
author = {YALÇIN ÜNSAN},
url = {http://www.akuademi.net/USG/USG2005/SKCK/skck14dbu.pdf},
year = {2005},
date = {2005-09-30},
booktitle = {ULUSAL SU GÜNLERİ 2005, 28-30 Eylül 2005, Trabzon},
abstract = {Denizlerin petrol ve türevleri ile kirlenmesinin, çevre konusu içindeki önemi giderek artan bir problem haline gelmektedir. Bu çalışmada da, denizlere herhangi bir nedenle yağ (petrol) dökülmesi durumunda, yağ dökülmesi ile mücadele sisteminin önemli bir bileşeni olan yağ toplayıcı aygıt ve gemiler incelenip, Türkiye’ye uygun sistemler geliştirilip önerilmek¬tedir. Ana amaç, ucuz ve kolay, mahalline çok hızlı bir şekilde ulaşabilen basit sistemler araştırmaktır. Bu amaçla dünyada kabul görmüş aşağıda belirtilen sistemler ile denizden yağ toplama teknikleri araştırılmıştır, Emme prensipli denizden yağ toplama teknikleri, Adhezyon (yapışma) prensipli denizden yağ toplama teknikleri, Mekanik transport prensipli denizden yağ toplama teknikleri, Suda delik prensipli denizden yağ toplama teknikleri, Yukarıda adı geçen sistemler ile çalışan temizleyici (skimmer) ler hakkında geniş bir araştırma yapılmış ve örnekler sunulmuştur. Bu çalışmada ayrıca İTÜ Gemi İnşaatı ve Deniz Bilimleri Fakültesi’nde denenen, geçerli ve bilinen bir tekniğe dayanan, gemiden bağımsız olarak kendi-yüzebilir ve dalgalı ortamda çalışabilir bir sistem olan, döner-diskli sistemin prototipi yapılıp deneyleri gerçekleştirilmiş ve dizay¬na yönelik parametreler açığa kavuşturulmuştur. Öncelikle disklerin dönüş hızı bir parametre olarak alınmıştır. İkincil parametre olarak disklerin suya batma derinlikleri alınmıştır. Bunun dışında disk kalınlıkları da bir parametre olarak alınmıştır. Bu sistem kendi kendine sevk kabiliyetinden yoksun olup, hızlı bir tekne tarafından olay mahalline hızlı bir şekilde ulaşabilir. Öte yandan hızlandırılmış dinlendirme yoluyla yağ(petrol) toplayıcı sistem olarak adlandırılan yeni bir sistem, gemi ile bütünleşik olarak çalışacak şekilde, önerilmiştir. Söz konusu sistem, emme + yoğunluk farkı prensip¬lerine göre çalışan benzerlerinden farklı olarak, hem dinlendirme ve ayrıştırmayı hem de sürekli yağlı su girişini, yüksek debide aynı anda ve aynı yerde yaparak, hızlı bir ayrıştırma sağlayabilmektedir. Bu sistemin de bir modeli yapılarak, yağ(petrol) toplama deneylerine tabi tutulmuş ve hızlı bir yağ toplama kapasitesine sahip olduğu görülmüştür. Anahtar Sözcükler: Çevre koruma, yağ toplayıcı, dizayn, Gemi.},
keywords = {},
pubstate = {published},
tppubtype = {conference}
}
Denizlerin petrol ve türevleri ile kirlenmesinin, çevre konusu içindeki önemi giderek artan bir problem haline gelmektedir. Bu çalışmada da, denizlere herhangi bir nedenle yağ (petrol) dökülmesi durumunda, yağ dökülmesi ile mücadele sisteminin önemli bir bileşeni olan yağ toplayıcı aygıt ve gemiler incelenip, Türkiye’ye uygun sistemler geliştirilip önerilmek¬tedir. Ana amaç, ucuz ve kolay, mahalline çok hızlı bir şekilde ulaşabilen basit sistemler araştırmaktır. Bu amaçla dünyada kabul görmüş aşağıda belirtilen sistemler ile denizden yağ toplama teknikleri araştırılmıştır, Emme prensipli denizden yağ toplama teknikleri, Adhezyon (yapışma) prensipli denizden yağ toplama teknikleri, Mekanik transport prensipli denizden yağ toplama teknikleri, Suda delik prensipli denizden yağ toplama teknikleri, Yukarıda adı geçen sistemler ile çalışan temizleyici (skimmer) ler hakkında geniş bir araştırma yapılmış ve örnekler sunulmuştur. Bu çalışmada ayrıca İTÜ Gemi İnşaatı ve Deniz Bilimleri Fakültesi’nde denenen, geçerli ve bilinen bir tekniğe dayanan, gemiden bağımsız olarak kendi-yüzebilir ve dalgalı ortamda çalışabilir bir sistem olan, döner-diskli sistemin prototipi yapılıp deneyleri gerçekleştirilmiş ve dizay¬na yönelik parametreler açığa kavuşturulmuştur. Öncelikle disklerin dönüş hızı bir parametre olarak alınmıştır. İkincil parametre olarak disklerin suya batma derinlikleri alınmıştır. Bunun dışında disk kalınlıkları da bir parametre olarak alınmıştır. Bu sistem kendi kendine sevk kabiliyetinden yoksun olup, hızlı bir tekne tarafından olay mahalline hızlı bir şekilde ulaşabilir. Öte yandan hızlandırılmış dinlendirme yoluyla yağ(petrol) toplayıcı sistem olarak adlandırılan yeni bir sistem, gemi ile bütünleşik olarak çalışacak şekilde, önerilmiştir. Söz konusu sistem, emme + yoğunluk farkı prensip¬lerine göre çalışan benzerlerinden farklı olarak, hem dinlendirme ve ayrıştırmayı hem de sürekli yağlı su girişini, yüksek debide aynı anda ve aynı yerde yaparak, hızlı bir ayrıştırma sağlayabilmektedir. Bu sistemin de bir modeli yapılarak, yağ(petrol) toplama deneylerine tabi tutulmuş ve hızlı bir yağ toplama kapasitesine sahip olduğu görülmüştür. Anahtar Sözcükler: Çevre koruma, yağ toplayıcı, dizayn, Gemi.
ERTÜRK, Ali; SİVRİ, Nüket
AKARSU SU KALİTESİ MODELLEMEDE KİŞİSEL BİLGİSAYARLARIN KULLANILABİLİRLİĞİ – QUAL2E ÖRNEĞİ Conference
ULUSAL SU GÜNLERİ 2005, 28-30 Eylül 2005, Trabzon, 2005.
@conference{ERTÜRK2005,
title = {AKARSU SU KALİTESİ MODELLEMEDE KİŞİSEL BİLGİSAYARLARIN KULLANILABİLİRLİĞİ – QUAL2E ÖRNEĞİ},
author = {Ali ERTÜRK and Nüket SİVRİ},
url = {http://www.akuademi.net/USG/USG2005/SKCK/skck16abb.pdf},
year = {2005},
date = {2005-09-30},
booktitle = {ULUSAL SU GÜNLERİ 2005, 28-30 Eylül 2005, Trabzon},
abstract = {Matematiksel modellerin amacı, noktasal ve yayılı kaynaklardan alıcı ortamlara taşınan kirleticilerin bu ortamlarda oluşturdukları kirletici konsantrasyonlarının konuma ve zamana göre değişimlerinin hesaplanmasını sağlamaktır. QUAL2E, ücretsiz temin edilip nispeten eski kişisel bilgisayarlarda rahatlıkla kullanılabilen bir modeldir. Bu çalışmada, QUAL2E’nin günümüzde kullanılan daha yüksek kapasiteli kişisel bilgisayarlarda ve en modern işletim sistemlerinden biri olan Windows XP’de kullanılabilirliği araştırılmıştır. Modelin uygulama alanı olarak Fırtına Deresi seçilmiş ve derenin mevcut su kalitesi durumu model yardımıyla değerlendirilmiştir. Modelleme çalışması sırasında QUAL2E programının genel kullanımda ve Windows XP işletim sistemi özelinde neden olduğu sorunlar belirlenmiş ve bu sorunlara çözümler bulunarak ayrıntıları sunulmuştur. Anahtar kelimeler: Fırtına Deresi, QUAL2E, Su Kalitesi Modelleme},
keywords = {},
pubstate = {published},
tppubtype = {conference}
}
Matematiksel modellerin amacı, noktasal ve yayılı kaynaklardan alıcı ortamlara taşınan kirleticilerin bu ortamlarda oluşturdukları kirletici konsantrasyonlarının konuma ve zamana göre değişimlerinin hesaplanmasını sağlamaktır. QUAL2E, ücretsiz temin edilip nispeten eski kişisel bilgisayarlarda rahatlıkla kullanılabilen bir modeldir. Bu çalışmada, QUAL2E’nin günümüzde kullanılan daha yüksek kapasiteli kişisel bilgisayarlarda ve en modern işletim sistemlerinden biri olan Windows XP’de kullanılabilirliği araştırılmıştır. Modelin uygulama alanı olarak Fırtına Deresi seçilmiş ve derenin mevcut su kalitesi durumu model yardımıyla değerlendirilmiştir. Modelleme çalışması sırasında QUAL2E programının genel kullanımda ve Windows XP işletim sistemi özelinde neden olduğu sorunlar belirlenmiş ve bu sorunlara çözümler bulunarak ayrıntıları sunulmuştur. Anahtar kelimeler: Fırtına Deresi, QUAL2E, Su Kalitesi Modelleme
ERDOĞRUL, ÖZLEM; ATEŞ, AYFER; KARA, CEMİL
ULUSAL SU GÜNLERİ 2005, 28-30 Eylül 2005, Trabzon, 2005.
@conference{ERDOĞRUL2005,
title = {SIR VE MENZELET BARAJ GÖLLERİNDEKİ BAZI BALIK TÜRLERİNDE KADMİYUM (CD) VE BAKIR (CU) DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ},
author = {ÖZLEM ERDOĞRUL and AYFER ATEŞ and CEMİL KARA},
url = {http://www.akuademi.net/USG/USG2005/SKCK/skck20sii.pdf},
year = {2005},
date = {2005-09-30},
booktitle = {ULUSAL SU GÜNLERİ 2005, 28-30 Eylül 2005, Trabzon},
abstract = {Kahramanmaraş ili sınırları içerisinde bulunan Sır ve Menzelet Baraj Gölleri’nden alınan Cyprinus carpio (Sazan), Leuciscus cephalus (Tatlı su kefali) ve Acanthobrama marmid (Çipura) örneklerine ait toplam 72 adet balık örneğinin kas, karaciğer ve solungaç dokularında Cd ve Cu düzeyleri Atomik Absorbsiyon Spektrofotometresinde tayin edilmiştir. Ortalama metal düzeyleri ppm olarak hesaplanmıştır.Menzelet Baraj Gölü’nden alınan Cyprinus carpio (Sazan)’nun kas, karaciğer ve solungaç dokularında ortalama Cd düzeyi sırasıyla 0, 27 ppm, 0, 91 ppm, 1, 49 ppm olarak, ortalama Cu düzeyleri sırasıyla 0, 94 ppm, 1, 2 ppm, 1, 05 ppm olarak bulunmuştur. Yine Menzelet Baraj Gölü’nden alınan Leuciscus cephalus (Tatlı su kefali)’un kas dokusunda ortalama Cd düzeyi 0, 32 ppm olarak bulunmuştur. Karaciğer ve solungaç dokularında ise Cd tespit edilememiştir. Kas, karaciğer ve solungaç dokusunda ortalama Cu düzeyi ise sırasıyla 3, 17 ppm, 1, 19 ppm, 0, 96 ppm olarak ölçülmüştür.Sır Baraj Gölü’nden alınan Acanthobrama marmid (Çipura)’in kas ve solungaç dokularında ortalama Cd düzeyi sırasıyla 1, 28 ppm, 2, 64 ppm ortalama Cu düzeyi sırasıyla 0, 72 ppm, 0, 08 ppm olarak bulunmuştur. Sır Baraj Gölü’nden alınan Cyprinus carpio (Sazan)’nun kas dokusundaki Cd ve Cu düzeyleri sırasıyla 0, 87 ve 0, 02 ppm dir.Cd bakımından Sır Baraj Gölü’nün, Cu bakımından ise Menzelet Baraj Gölü’nün daha kirli olduğu ancak bu kirliliğin insan sağlığını tehdit edecek düzeyde olmadığı belirlenmiştir.Çalışmada incelenen örneklerde Cd ve Cu miktarları düşük olmasına rağmen denizlerin, göllerin, akarsuların, toprağın, havanın, tüketime sunulan besinlerin vb. rutin aralıklarla kontrol edilmesi gerektiği, bir kirlilik varsa belirlenerek buna neden olan kişi ve kuruluşlara gereken cezai uygulamaların yapılması ve kirliliği önleyecek sistemlerin kurulması gerektiği vurgulanmıştır. Anahtar Sözcükler: Balık, Kadmiyum, Bakır, Tatlı Su.},
keywords = {},
pubstate = {published},
tppubtype = {conference}
}
Kahramanmaraş ili sınırları içerisinde bulunan Sır ve Menzelet Baraj Gölleri’nden alınan Cyprinus carpio (Sazan), Leuciscus cephalus (Tatlı su kefali) ve Acanthobrama marmid (Çipura) örneklerine ait toplam 72 adet balık örneğinin kas, karaciğer ve solungaç dokularında Cd ve Cu düzeyleri Atomik Absorbsiyon Spektrofotometresinde tayin edilmiştir. Ortalama metal düzeyleri ppm olarak hesaplanmıştır.Menzelet Baraj Gölü’nden alınan Cyprinus carpio (Sazan)’nun kas, karaciğer ve solungaç dokularında ortalama Cd düzeyi sırasıyla 0, 27 ppm, 0, 91 ppm, 1, 49 ppm olarak, ortalama Cu düzeyleri sırasıyla 0, 94 ppm, 1, 2 ppm, 1, 05 ppm olarak bulunmuştur. Yine Menzelet Baraj Gölü’nden alınan Leuciscus cephalus (Tatlı su kefali)’un kas dokusunda ortalama Cd düzeyi 0, 32 ppm olarak bulunmuştur. Karaciğer ve solungaç dokularında ise Cd tespit edilememiştir. Kas, karaciğer ve solungaç dokusunda ortalama Cu düzeyi ise sırasıyla 3, 17 ppm, 1, 19 ppm, 0, 96 ppm olarak ölçülmüştür.Sır Baraj Gölü’nden alınan Acanthobrama marmid (Çipura)’in kas ve solungaç dokularında ortalama Cd düzeyi sırasıyla 1, 28 ppm, 2, 64 ppm ortalama Cu düzeyi sırasıyla 0, 72 ppm, 0, 08 ppm olarak bulunmuştur. Sır Baraj Gölü’nden alınan Cyprinus carpio (Sazan)’nun kas dokusundaki Cd ve Cu düzeyleri sırasıyla 0, 87 ve 0, 02 ppm dir.Cd bakımından Sır Baraj Gölü’nün, Cu bakımından ise Menzelet Baraj Gölü’nün daha kirli olduğu ancak bu kirliliğin insan sağlığını tehdit edecek düzeyde olmadığı belirlenmiştir.Çalışmada incelenen örneklerde Cd ve Cu miktarları düşük olmasına rağmen denizlerin, göllerin, akarsuların, toprağın, havanın, tüketime sunulan besinlerin vb. rutin aralıklarla kontrol edilmesi gerektiği, bir kirlilik varsa belirlenerek buna neden olan kişi ve kuruluşlara gereken cezai uygulamaların yapılması ve kirliliği önleyecek sistemlerin kurulması gerektiği vurgulanmıştır. Anahtar Sözcükler: Balık, Kadmiyum, Bakır, Tatlı Su.
BORAN, MUHAMMET; FEYZİOĞLU, MUZAFFER; BAŞAR, ERSAN
KAFES BALIKÇILIĞININ DENİZ EKOSİSTEMİNE ETKİLERİ Conference
ULUSAL SU GÜNLERİ 2005, 28-30 Eylül 2005, Trabzon, 2005.
@conference{BORAN2005,
title = {KAFES BALIKÇILIĞININ DENİZ EKOSİSTEMİNE ETKİLERİ},
author = {MUHAMMET BORAN and MUZAFFER FEYZİOĞLU and ERSAN BAŞAR},
url = {http://www.akuademi.net/USG/USG2005/SKCK/skck21bib.pdf},
year = {2005},
date = {2005-09-30},
booktitle = {ULUSAL SU GÜNLERİ 2005, 28-30 Eylül 2005, Trabzon},
abstract = {Kafeslerde deniz balıkları yetiştiriciliği Türkiye genelinde ve özellikle Ege Denizi sahillerinde yoğun şekilde artmaktadır. Bu durum deniz çevresini ve bu çevreyi diğer amaçlar için kullanan kesimleri de olumsuz şekilde etkilemektedir. Kafeslerde entansif balık yetiştiriciliği korunaklı deniz alanlarındaki sularda, çözünebilir ve dip kesimlerde ise partiküller atıkların birikmesine neden olmaktadır. Entansif işletmelerin bulunduğu bölgelerde balık atıkları ve yemlerinden kaynaklanan nütrient artışı bu bölgelerde genellikle ötrofikasyon oluşumuna neden olmaktadır. Balıkları hastalıklardan korumak için kullanılan kimyasallar, antibiyotikler, antiparazitler çözünmüş ve partiküller olarak çevreye dağılırlar. Yetiştiricilikte kullanılan bu kimyasal maddeler çevre ve insan sağlığını olumsuz olarak etkilemektedir. Ayrıca kafeslerden kaçan balıklar, parazit dağılımına, yem bulmada rekabetin artmasına ve hibridleşme nedeniyle genetik kirlenmeye neden olarak doğal balık populasyonlarını olumsuz etkilerler. Anahtar Kelimeler: Kafes balıkçılığı, yetiştiricilik, deniz ekosistemi, kirlilik},
keywords = {},
pubstate = {published},
tppubtype = {conference}
}
Kafeslerde deniz balıkları yetiştiriciliği Türkiye genelinde ve özellikle Ege Denizi sahillerinde yoğun şekilde artmaktadır. Bu durum deniz çevresini ve bu çevreyi diğer amaçlar için kullanan kesimleri de olumsuz şekilde etkilemektedir. Kafeslerde entansif balık yetiştiriciliği korunaklı deniz alanlarındaki sularda, çözünebilir ve dip kesimlerde ise partiküller atıkların birikmesine neden olmaktadır. Entansif işletmelerin bulunduğu bölgelerde balık atıkları ve yemlerinden kaynaklanan nütrient artışı bu bölgelerde genellikle ötrofikasyon oluşumuna neden olmaktadır. Balıkları hastalıklardan korumak için kullanılan kimyasallar, antibiyotikler, antiparazitler çözünmüş ve partiküller olarak çevreye dağılırlar. Yetiştiricilikte kullanılan bu kimyasal maddeler çevre ve insan sağlığını olumsuz olarak etkilemektedir. Ayrıca kafeslerden kaçan balıklar, parazit dağılımına, yem bulmada rekabetin artmasına ve hibridleşme nedeniyle genetik kirlenmeye neden olarak doğal balık populasyonlarını olumsuz etkilerler. Anahtar Kelimeler: Kafes balıkçılığı, yetiştiricilik, deniz ekosistemi, kirlilik
ŞAHİN, ÜLKÜ; ELMASLAR, EMİNE; TÜFEKÇİ, NEŞE; BAYAT, CUMA
SERAMİK ENDÜSTRİSİ ATIKSULARININ KİMYASAL ARITILABİLİRLİĞİ Conference
ULUSAL SU GÜNLERİ 2005, 28-30 Eylül 2005, Trabzon, 2005.
@conference{ŞAHİN2005,
title = {SERAMİK ENDÜSTRİSİ ATIKSULARININ KİMYASAL ARITILABİLİRLİĞİ},
author = {ÜLKÜ ŞAHİN and EMİNE ELMASLAR and NEŞE TÜFEKÇİ and CUMA BAYAT},
url = {http://www.akuademi.net/USG/USG2005/SKCK/skck22iis.pdf},
year = {2005},
date = {2005-09-30},
booktitle = {ULUSAL SU GÜNLERİ 2005, 28-30 Eylül 2005, Trabzon},
abstract = {Bu çalışmada, bir seramik endüstrisinin atık suları incelenmiş ve laboratuar ölçeğinde uygun kimyasal arıtma prosesi belirlenmiştir. Aynı endüstriden iki ay ara ile alınan farklı iki atık su numunesinde deneyler yapılmıştır. Farklı koagülantlarla ve farklı koagülant dozlarıyla jar test deneyleri yapılmıştır. Jar test çıkışı su numunelerine Granüler Aktif Karbon (GAK) ilave edilmiş ve arıtma verimi belirlenmiştir. Yüksek giriş KOI’si gözlenen atık su numunelerinde %83-94 oranında, düşük giriş KOI’si gözlenen atık su numunelerinde ise % 15- 20 oranında KOI giderimi belirlenmiş ve her iki atık su için % 98 civarında AKM giderimi tespit edilmiştir. GAK ilavesi ile Jar test çıkış suyunda % 50-75 oranında KOI giderimi belirlenmiştir. Her iki atık su için Jar test çıkışı AKM 15-42 mg/L arasında, GAK çıkışı KOI 30-40 mg/L arasında değerler almıştır. Anahtar Kelimeler: Kimyasal arıtma, GAK, seramik sanayi, atık su.},
keywords = {},
pubstate = {published},
tppubtype = {conference}
}
Bu çalışmada, bir seramik endüstrisinin atık suları incelenmiş ve laboratuar ölçeğinde uygun kimyasal arıtma prosesi belirlenmiştir. Aynı endüstriden iki ay ara ile alınan farklı iki atık su numunesinde deneyler yapılmıştır. Farklı koagülantlarla ve farklı koagülant dozlarıyla jar test deneyleri yapılmıştır. Jar test çıkışı su numunelerine Granüler Aktif Karbon (GAK) ilave edilmiş ve arıtma verimi belirlenmiştir. Yüksek giriş KOI’si gözlenen atık su numunelerinde %83-94 oranında, düşük giriş KOI’si gözlenen atık su numunelerinde ise % 15- 20 oranında KOI giderimi belirlenmiş ve her iki atık su için % 98 civarında AKM giderimi tespit edilmiştir. GAK ilavesi ile Jar test çıkış suyunda % 50-75 oranında KOI giderimi belirlenmiştir. Her iki atık su için Jar test çıkışı AKM 15-42 mg/L arasında, GAK çıkışı KOI 30-40 mg/L arasında değerler almıştır. Anahtar Kelimeler: Kimyasal arıtma, GAK, seramik sanayi, atık su.
TUĞRUL, SÜLEYMAN; DOĞAN-SAĞLAMTİMUR, NESLİHAN; EDİGER, DİLEK; YILMAZ, DORUK
ULUSAL SU GÜNLERİ 2005, 28-30 Eylül 2005, Trabzon, 2005.
@conference{TUĞRUL2005,
title = {LEVANTİN BASENİ (DOĞU AKDENİZ) KITA SAHANLIĞI SULARINDA BİYOKİMYASAL PARAMETRELERİN (BESİN ELEMENTİ, PARTİKÜL MADDE VE CHL-A) DEĞİŞİMİ},
author = {SÜLEYMAN TUĞRUL and NESLİHAN DOĞAN-SAĞLAMTİMUR and DİLEK EDİGER and DORUK YILMAZ},
url = {http://www.akuademi.net/USG/USG2005/SKCK/skck24dii.pdf},
year = {2005},
date = {2005-09-30},
booktitle = {ULUSAL SU GÜNLERİ 2005, 28-30 Eylül 2005, Trabzon},
abstract = {Karasal kaynaklardan deniz ortamına taşınan çözünmüş inorganik besin tuzları (nitrat, fosfat ve silikat), fitoplankterler tarafından kullanılarak organik maddeye dönüştürüldükleri için, yüzey sularında derişimleri genellikle çok düşüktür. Çevresel koşullara ve besin elementleri girdisine bağlı olarak, denizlerde organik madde üretim hızı, biyokütle yoğunluğu ve kimyasal kompozisyonu zaman-mekan ölçekli değişimler gösterir. Doğu Akdeniz Levantin baseni, dünyanın besin elementlerince en fakir bölgelerinin başında gelmektedir. Basenin yüzey sularında reaktif fosfat derişimi genellikle 10-20 nanomolar (nM) düzeyde olduğundan, besin zincirinin ilk halkasını oluşturan fitoplanktonun üretimini doğrudan etkilemektedir, ayrıca çok hassas analitik yöntemlerle ölçülebilmektedir. Bu nedenle Doğu Akdeniz’de fosfor çevrimi en az araştırılan konulardandır. Bu çalışmada, Levantin baseni kıta sahanlığı sularının temel hidrografik-fiziksel (seki disk derinliği, tuzluluk, sıcaklık, yoğunluk) ve biyokimyasal (besin elementi, partikül madde ve chl-a) parametrelerinin aylık değişimlerini incelemek amacıyla, Erdemli açıklarındaki üç istasyondan (istasyon 1: 34o27’E 36o57’N, toplam derinlik 20 m, istasyon 2: 34o36’E 36o43’N, toplam derinlik 100 m, istasyon 3: 34o38’E 36o50’N, toplam derinlik 200 m), Enstitü’ye ait ERDEMLİ araştırma teknesiyle 2003 yılında örneklemeler yapılmıştır. Fiziksel parametreler sahada, biyokimyasal parametreler ise alınan örneklerde laboratuvarda ölçülmüştür. Biyokimyasal parametrelere dair bulgular, ortam fiziksel özelliklerine bağlı olarak irdelenmiştir. Düşük debili Lamas Nehri’nin sürekli etkisi altında kalan kıyıya en yakın konumdaki istasyonda besin elementi değerleri genel olarak, kıyı ile açık arasındaki Lamas Nehri’nin doğrudan etki alanı dışında kalan orta istasyon verilerinin yaklaşık 2 katına, kıta sahanlığı ucundaki açık istasyon verilerinin ise 4-10 katına kadar ulaşır. Lamas Nehri, özellikle Şubat-Mayıs ayları arasında belirgin düzeyde besin elementi taşımaktadır. Üç istasyondaki biyokimyasal parametrelerin -kıyıdan açığa doğru sırasıyla- çözünmüş inorganik fosfat için 0.018-0.162, 0.015-0.066, 0.011-0.068 µM, nitrat+nitrit için 0.06-6.26, 0.05-0.88, 0.05-3.61 µM, reaktif silikat için 0.91-9.14, 0.70-3.38, 0.66-5.79 µM, partikül organik karbon için 3.30-30.77, 1.39-24.41, 1.41-18.07 µM, partikül organik azot için 0.43-3.82, 0.16-1.85, 0.23-1.15 µM, partikül organik fosfor için 0.010-0.103, 0.005-0.054, 0.002-0.037 µM, Chl-a için 0.097-0.840, 0.044-0.455, 0.004-1.242 µg/L aralığında değiştiği gözlenmiştir. Açık istasyona doğru -özellikle fosfor konsantrasyonunun yüzey suyunda aşırı düşmesine paralel olarak- organik maddedeki C/N/P düzeyleri, Redfield oranından (106/16/1) sapmaktadır. N/P molar oranları -kıyı istasyondan açık istasyona doğru sırasıyla- (NO3+NO2)/PO4 için 1.5-29.8, 1.8-28.7, 1.7-92.0, PON/POP için 20.2-83.6, 11.7-65.1, 16.1-225.0 seviyelerinde bulunmuştur. Belirlenen yüksek N/P oranları (>19), Levantin baseni ekosisteminde birincil üretimde fosforun sınırlayıcılığını ortaya koymaktadır. Anahtar Sözcükler: Levantin Baseni, Fosfor, Nitrat, Silikat, Partikül madde, Chl-a.},
keywords = {},
pubstate = {published},
tppubtype = {conference}
}
Karasal kaynaklardan deniz ortamına taşınan çözünmüş inorganik besin tuzları (nitrat, fosfat ve silikat), fitoplankterler tarafından kullanılarak organik maddeye dönüştürüldükleri için, yüzey sularında derişimleri genellikle çok düşüktür. Çevresel koşullara ve besin elementleri girdisine bağlı olarak, denizlerde organik madde üretim hızı, biyokütle yoğunluğu ve kimyasal kompozisyonu zaman-mekan ölçekli değişimler gösterir. Doğu Akdeniz Levantin baseni, dünyanın besin elementlerince en fakir bölgelerinin başında gelmektedir. Basenin yüzey sularında reaktif fosfat derişimi genellikle 10-20 nanomolar (nM) düzeyde olduğundan, besin zincirinin ilk halkasını oluşturan fitoplanktonun üretimini doğrudan etkilemektedir, ayrıca çok hassas analitik yöntemlerle ölçülebilmektedir. Bu nedenle Doğu Akdeniz’de fosfor çevrimi en az araştırılan konulardandır. Bu çalışmada, Levantin baseni kıta sahanlığı sularının temel hidrografik-fiziksel (seki disk derinliği, tuzluluk, sıcaklık, yoğunluk) ve biyokimyasal (besin elementi, partikül madde ve chl-a) parametrelerinin aylık değişimlerini incelemek amacıyla, Erdemli açıklarındaki üç istasyondan (istasyon 1: 34o27’E 36o57’N, toplam derinlik 20 m, istasyon 2: 34o36’E 36o43’N, toplam derinlik 100 m, istasyon 3: 34o38’E 36o50’N, toplam derinlik 200 m), Enstitü’ye ait ERDEMLİ araştırma teknesiyle 2003 yılında örneklemeler yapılmıştır. Fiziksel parametreler sahada, biyokimyasal parametreler ise alınan örneklerde laboratuvarda ölçülmüştür. Biyokimyasal parametrelere dair bulgular, ortam fiziksel özelliklerine bağlı olarak irdelenmiştir. Düşük debili Lamas Nehri’nin sürekli etkisi altında kalan kıyıya en yakın konumdaki istasyonda besin elementi değerleri genel olarak, kıyı ile açık arasındaki Lamas Nehri’nin doğrudan etki alanı dışında kalan orta istasyon verilerinin yaklaşık 2 katına, kıta sahanlığı ucundaki açık istasyon verilerinin ise 4-10 katına kadar ulaşır. Lamas Nehri, özellikle Şubat-Mayıs ayları arasında belirgin düzeyde besin elementi taşımaktadır. Üç istasyondaki biyokimyasal parametrelerin -kıyıdan açığa doğru sırasıyla- çözünmüş inorganik fosfat için 0.018-0.162, 0.015-0.066, 0.011-0.068 µM, nitrat+nitrit için 0.06-6.26, 0.05-0.88, 0.05-3.61 µM, reaktif silikat için 0.91-9.14, 0.70-3.38, 0.66-5.79 µM, partikül organik karbon için 3.30-30.77, 1.39-24.41, 1.41-18.07 µM, partikül organik azot için 0.43-3.82, 0.16-1.85, 0.23-1.15 µM, partikül organik fosfor için 0.010-0.103, 0.005-0.054, 0.002-0.037 µM, Chl-a için 0.097-0.840, 0.044-0.455, 0.004-1.242 µg/L aralığında değiştiği gözlenmiştir. Açık istasyona doğru -özellikle fosfor konsantrasyonunun yüzey suyunda aşırı düşmesine paralel olarak- organik maddedeki C/N/P düzeyleri, Redfield oranından (106/16/1) sapmaktadır. N/P molar oranları -kıyı istasyondan açık istasyona doğru sırasıyla- (NO3+NO2)/PO4 için 1.5-29.8, 1.8-28.7, 1.7-92.0, PON/POP için 20.2-83.6, 11.7-65.1, 16.1-225.0 seviyelerinde bulunmuştur. Belirlenen yüksek N/P oranları (>19), Levantin baseni ekosisteminde birincil üretimde fosforun sınırlayıcılığını ortaya koymaktadır. Anahtar Sözcükler: Levantin Baseni, Fosfor, Nitrat, Silikat, Partikül madde, Chl-a.
BALIK, SÜLEYMAN; USTAOĞLU, RUŞEN M; ÖZBEK, MURAT; YILDIZ, SERAY; TAŞDEMİR, AYŞE; İLHAN, ALİ
ULUSAL SU GÜNLERİ 2005, 28-30 Eylül 2005, Trabzon, 2005.
@conference{BALIK2005b,
title = {KÜÇÜK MENDERES NEHRİ’NİN (SELÇUK- İZMİR) AŞAĞI HAVZASINDAKİ KİRLİLİĞİN MAKRO BENTİK OMURGASIZLAR KULLANILARAK SAPTANMASI},
author = {SÜLEYMAN BALIK and RUŞEN M USTAOĞLU and MURAT ÖZBEK and SERAY YILDIZ and AYŞE TAŞDEMİR and ALİ İLHAN},
url = {http://www.akuademi.net/USG/USG2005/SKCK/skck28sia.pdf},
year = {2005},
date = {2005-09-30},
booktitle = {ULUSAL SU GÜNLERİ 2005, 28-30 Eylül 2005, Trabzon},
abstract = {K.Menderes Nehri’nin Selçuk ilçesi sınırları içerisinde kalan aşağı havzasında, Mayıs 2003 ile Nisan 2004 tarihleri arasında aylık olarak 6 istasyondan makro bentik omurgasız örneklemeleri yapılmıştır. Makro bentik örnekler, Ekman Grab ile alınan çamur örneklerinin 500 µm göz açıklığındaki elekten geçirilmesiyle elde edilmiş olup %4’lük formolde fikse edilmişlerdir. Toplanan bentik materyal kalitatif ve kantitatif olarak değerlendirilmiştir. Kantitatif analizlerde frekans ve baskınlık indeksleri kullanılmıştır. Bentik omurgasızlardan yararlanılarak su kalitesinin belirlenmesi için Belçika Biyotik İndeksi’nden yararlanılmıştır. Çalışma sonucunda 8 ordoya ait toplam 44 takson saptanmıştır. Yapılan kimyasal ve biyolojik tayinler sonucunda, Küçük Menderes Nehrinin su kalitesi seviyesinin Aşırı Kirli Sular grubuna girdiği tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Küçük Menderes Nehri, kirlilik, makro bentik omurgasızlar, biyotik indeks, Türkiye.},
keywords = {},
pubstate = {published},
tppubtype = {conference}
}
K.Menderes Nehri’nin Selçuk ilçesi sınırları içerisinde kalan aşağı havzasında, Mayıs 2003 ile Nisan 2004 tarihleri arasında aylık olarak 6 istasyondan makro bentik omurgasız örneklemeleri yapılmıştır. Makro bentik örnekler, Ekman Grab ile alınan çamur örneklerinin 500 µm göz açıklığındaki elekten geçirilmesiyle elde edilmiş olup %4’lük formolde fikse edilmişlerdir. Toplanan bentik materyal kalitatif ve kantitatif olarak değerlendirilmiştir. Kantitatif analizlerde frekans ve baskınlık indeksleri kullanılmıştır. Bentik omurgasızlardan yararlanılarak su kalitesinin belirlenmesi için Belçika Biyotik İndeksi’nden yararlanılmıştır. Çalışma sonucunda 8 ordoya ait toplam 44 takson saptanmıştır. Yapılan kimyasal ve biyolojik tayinler sonucunda, Küçük Menderes Nehrinin su kalitesi seviyesinin Aşırı Kirli Sular grubuna girdiği tespit edilmiştir. Anahtar Kelimeler: Küçük Menderes Nehri, kirlilik, makro bentik omurgasızlar, biyotik indeks, Türkiye.
ALTUĞ, GÜLŞEN; YARDIMCI, CUMHUR H; İÇÖZ, IŞIK ONAÇ-
ULUSAL SU GÜNLERİ 2005, 28-30 Eylül 2005, Trabzon, 2005.
@conference{ALTUĞ2005,
title = {HALİÇ YÜZEY SULARINDA ENTEROBACTERIACEAE ÜYELERİNİN BAZI BETA-LAKTAM ANTİBİYOTİKLERİNE DİRENÇLİLİK FREKANSI},
author = {GÜLŞEN ALTUĞ and CUMHUR H YARDIMCI and IŞIK ONAÇ- İÇÖZ},
url = {http://www.akuademi.net/USG/USG2005/SKCK/skck06asa.pdf},
year = {2005},
date = {2005-09-30},
booktitle = {ULUSAL SU GÜNLERİ 2005, 28-30 Eylül 2005, Trabzon},
abstract = {Enfeksiyon hastalıkların tedavisinde yaygın olarak kullanılan geniş spektrumlu antibiyotik türevlerinin başında gelen beta-laktam antibiyotiklere doğal ortamda gelişen dirençlilik insan kaynaklı bakteriyolojik kirlilik girdilerinin ekosistem ve halk sağlığı üzerinde oluşturduğu olumsuz etkenlerden biri olduğundan, Haliç yüzey sularından izole edilen Enterobacteriaceae üyelerinden Citrobacter spp., Klebsiella spp., Escherichia coli, Salmonella spp., Proteus spp. ve Enterobacter spp.’nin bazı beta laktam antibiyotiklere dirençliliği araştırılmıştır. Kasım 2002 - Aralık 2003 tarihleri arasında aylık örneklemelerle alınan yüzey sularından Membran Filtrasyon (Millipore) ve En Muhtemel Sayı Tekniği kullanılarak izole edilen suşlar serolojik ve biyokimyasal identifikasyon testleri yapıldıktan sonra, İmipenem, Ampisilin, Sefotaksim, Seftriakson, Seftazidim içeren besi ortamına alınarak dirençlilik tayinleri yapılmıştır. Tüm suşlarda en düşük dirençlilik % 10 olarak Imipenem’e gösterilirken en yüksek dirençlilik % 25 oranı ile Ampisilin’e gösterilmiştir. Haliç yüzey sularında antibiyotik dirençlilik frekansının tespit edildiği bu ilk çalışmada, son on yıldır uygulanan iyileştirme çalışmaları sonrası bölgede yaşanan bakteriyolojik problemler, çevresel faktörler dikkate alınarak tartışılmış ve bakteriyolojik kirliliğin dolaylı etkileri ortaya konmaya çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Antibiyotik Dirençliliği, Beta-laktam, Enterobacteriaceae, Haliç},
keywords = {},
pubstate = {published},
tppubtype = {conference}
}
Enfeksiyon hastalıkların tedavisinde yaygın olarak kullanılan geniş spektrumlu antibiyotik türevlerinin başında gelen beta-laktam antibiyotiklere doğal ortamda gelişen dirençlilik insan kaynaklı bakteriyolojik kirlilik girdilerinin ekosistem ve halk sağlığı üzerinde oluşturduğu olumsuz etkenlerden biri olduğundan, Haliç yüzey sularından izole edilen Enterobacteriaceae üyelerinden Citrobacter spp., Klebsiella spp., Escherichia coli, Salmonella spp., Proteus spp. ve Enterobacter spp.’nin bazı beta laktam antibiyotiklere dirençliliği araştırılmıştır. Kasım 2002 - Aralık 2003 tarihleri arasında aylık örneklemelerle alınan yüzey sularından Membran Filtrasyon (Millipore) ve En Muhtemel Sayı Tekniği kullanılarak izole edilen suşlar serolojik ve biyokimyasal identifikasyon testleri yapıldıktan sonra, İmipenem, Ampisilin, Sefotaksim, Seftriakson, Seftazidim içeren besi ortamına alınarak dirençlilik tayinleri yapılmıştır. Tüm suşlarda en düşük dirençlilik % 10 olarak Imipenem’e gösterilirken en yüksek dirençlilik % 25 oranı ile Ampisilin’e gösterilmiştir. Haliç yüzey sularında antibiyotik dirençlilik frekansının tespit edildiği bu ilk çalışmada, son on yıldır uygulanan iyileştirme çalışmaları sonrası bölgede yaşanan bakteriyolojik problemler, çevresel faktörler dikkate alınarak tartışılmış ve bakteriyolojik kirliliğin dolaylı etkileri ortaya konmaya çalışılmıştır. Anahtar Kelimeler: Antibiyotik Dirençliliği, Beta-laktam, Enterobacteriaceae, Haliç
FEYZİOĞLU, MUZAFFER A; ÖĞÜT, HAMDİ
ULUSAL SU GÜNLERİ 2005, 28-30 Eylül 2005, Trabzon, 2005.
@conference{FEYZİOĞLU2005,
title = {SAHRA TOZLARI: GÜNEYDOĞU KARADENİZ’DE TEMMUZ 2001 YILINDAKİ GYMNODİNİUM SANGUİNEUM BLOOMUNDAN SORUMLU OLABİLİRMİ ?},
author = {MUZAFFER A FEYZİOĞLU and HAMDİ ÖĞÜT},
url = {http://www.akuademi.net/USG/USG2005/SKCK/skck08sss.pdf},
year = {2005},
date = {2005-09-30},
booktitle = {ULUSAL SU GÜNLERİ 2005, 28-30 Eylül 2005, Trabzon},
abstract = {Güney Doğu Karadeniz Bölgesi’nde 2001 yılında gerçekleştirilen phytoplankton izleme programı sırasında 20 Haziran - 4 Temmuz tarihleri arasında Gymnodinium sanguineum türüne ait red-tide olayı gözlenmiştir. Red-tide sırasında hücre sayıları ortalama 2.74x106 cell l-1 olarak belirlenmiştir. Toplam demir konsantrasyonu ise 0.033 mg l-1 olarak ölçülmüştür. Bloom öncesi meteorolojik koşullar NOAA ARL web sitesinden temin edilmiş ve bloom Koşulları irdelenerek sahra kaynaklı toz içeren hava kütleleriyle ilişkisi ortaya konulmaya çalışılmıştır. Sonuç olarak bölgede gözlemlenen red-tide olayına sahra kaynaklı tozların sebep olabileceği gözlenmiştir. Anahtar kelimeler: Sahra tozları, Karadeniz, Dinoflagellat, Red-tide},
keywords = {},
pubstate = {published},
tppubtype = {conference}
}
Güney Doğu Karadeniz Bölgesi’nde 2001 yılında gerçekleştirilen phytoplankton izleme programı sırasında 20 Haziran - 4 Temmuz tarihleri arasında Gymnodinium sanguineum türüne ait red-tide olayı gözlenmiştir. Red-tide sırasında hücre sayıları ortalama 2.74x106 cell l-1 olarak belirlenmiştir. Toplam demir konsantrasyonu ise 0.033 mg l-1 olarak ölçülmüştür. Bloom öncesi meteorolojik koşullar NOAA ARL web sitesinden temin edilmiş ve bloom Koşulları irdelenerek sahra kaynaklı toz içeren hava kütleleriyle ilişkisi ortaya konulmaya çalışılmıştır. Sonuç olarak bölgede gözlemlenen red-tide olayına sahra kaynaklı tozların sebep olabileceği gözlenmiştir. Anahtar kelimeler: Sahra tozları, Karadeniz, Dinoflagellat, Red-tide
COELHAN, MEHMET; STROHMEIER, JOHANNA; BARLAS, HULUSI
MARMARA DENİZİ BALIKLARINDA KLORLU ORGANİK MADDE DÜZEYLERİ Conference
ULUSAL SU GÜNLERİ 2005, 28-30 Eylül 2005, Trabzon, 2005.
@conference{COELHAN2005,
title = {MARMARA DENİZİ BALIKLARINDA KLORLU ORGANİK MADDE DÜZEYLERİ},
author = {MEHMET COELHAN and JOHANNA STROHMEIER and HULUSI BARLAS},
url = {http://www.akuademi.net/USG/USG2005/SKCK/skck09dsd.pdf},
year = {2005},
date = {2005-09-30},
booktitle = {ULUSAL SU GÜNLERİ 2005, 28-30 Eylül 2005, Trabzon},
abstract = {Marmara Denizi’ndeki yenebilen farklı balık türlerinden alınan numunelerin içerdiği organik klorlu bileşiklerin (PCBs, DDTs, HCB, HCHs, Toksafen, vb.) analizleri yapılmıştır.Sonuçlar, toplam konsantrasyonun 13, 09 ile 165, 1 ng/g arasında değiştiğini göstermiştir. DDT grubu bileşenler, toplam bileşiklerin % 50 sini oluşturmuştur. DDT konsantrasyonlarının, Ege Denizi’ne oranla 2 kat fazla, Karadeniz’e oranla ise 6 kat daha az olduğu belirlenmiştir. Bu nedenle asıl kirlilik kaynağının Karadeniz’den gelen katılım olduğu düşünülmektedir. Karadeniz’den Ege Denizi’ne doğru konsantrasyonlarında azalma gözlenen PCBs ve HCHs için karşılaştırmalı sonuçlar elde edilmiştir. Toksafen en az bulunan bileşik olarak belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler : Balık, klorlu organikler, Marmara Denizi, Türkiye},
keywords = {},
pubstate = {published},
tppubtype = {conference}
}
Marmara Denizi’ndeki yenebilen farklı balık türlerinden alınan numunelerin içerdiği organik klorlu bileşiklerin (PCBs, DDTs, HCB, HCHs, Toksafen, vb.) analizleri yapılmıştır.Sonuçlar, toplam konsantrasyonun 13, 09 ile 165, 1 ng/g arasında değiştiğini göstermiştir. DDT grubu bileşenler, toplam bileşiklerin % 50 sini oluşturmuştur. DDT konsantrasyonlarının, Ege Denizi’ne oranla 2 kat fazla, Karadeniz’e oranla ise 6 kat daha az olduğu belirlenmiştir. Bu nedenle asıl kirlilik kaynağının Karadeniz’den gelen katılım olduğu düşünülmektedir. Karadeniz’den Ege Denizi’ne doğru konsantrasyonlarında azalma gözlenen PCBs ve HCHs için karşılaştırmalı sonuçlar elde edilmiştir. Toksafen en az bulunan bileşik olarak belirlenmiştir. Anahtar Kelimeler : Balık, klorlu organikler, Marmara Denizi, Türkiye
ÇELİK, S Ö; SİVRİ, Nüket
TEHLİKELİ ATIK BERTARAFI İÇİN İYİ BİR ALTERNATİF OLARAK STABILIZASYON/SOLİDİFİKASYON TEKNOLOJİSİ Conference
ULUSAL SU GÜNLERİ 2005, 28-30 Eylül 2005, Trabzon, 2005.
@conference{ÇELİK2005,
title = {TEHLİKELİ ATIK BERTARAFI İÇİN İYİ BİR ALTERNATİF OLARAK STABILIZASYON/SOLİDİFİKASYON TEKNOLOJİSİ},
author = {S Ö ÇELİK and Nüket SİVRİ},
url = {http://www.akuademi.net/USG/USG2005/SKCK/skck10sbb.pdf},
year = {2005},
date = {2005-09-30},
booktitle = {ULUSAL SU GÜNLERİ 2005, 28-30 Eylül 2005, Trabzon},
abstract = {Günümüz sanayileşmiş toplumlarında çevreyi tehlikeli atık oluşumu ve bertarafı sonucu ortaya çıkabilecek olumsuz etkilerden korumak başlıca ilgi odaklarindan biridir. Son yıllarda atık bertarafı için yeni alternatifler bulmak kaçınılmaz olmuştur. Zira, düzenli depolama alan azlığı ve sızma gibi problemler doğurması, yakma teknolojisi ise pahalı önlemler ve emisyon problemi oluşturması dolayısıyla dezavantajlara sahip yöntemlerdir. Şimdiye dek, tehlikeli atığı tehlikeli olmayan türlere dönüştüren ya da tehlikeli bileşenlerin çevreye potansiyel sızıntısını önleyen çeşitli teknolojiler geliştirilmiştir. Bu teknolojilerden biri de, kireç ve çimento gibi bağlayıcı maddeler kullanılarak tehlikeli atıkların stabilizasyon/solidifikasyonu (S/S) teknolojisidir. Stabilizasyon/solidifikasyon teknolijisi, tehlikeli atıkların bertarafını sağlarken geri dönüşüme de olanak veren mantıklı bir seçenektir. S/S teknolojisi ile atık içerisindeki tehlikeli formdaki bileşenler fiziksel ve kimyasal olarak sabitlenir ve çevreye olabilecek etkileri önemli ölçüde azaltılarak standartlara uyacak hale getirilebilir. Dahası, stabilize edilmiş atık belirli bir fiziksel dayanımı ve kimyasal stabiliteyi sağlayabilirse, yapı materyali olarak değerlendirilmesi mümkün olabilir. Bu çalışmada tehlikeli atık bertaraf için iyi bir alternatif olan Stabilizasyon/solidifikasyon teknolojisi gözden geçirilerek bazı uygulama örnekleri verilmiştir. Anahtar Kelimeler: Tehlikeli atık, Stabilizasyon/solidifikasyon(S/S), bağlayıcı madde, fiziksel dayanım, kimyasal stabilite},
keywords = {},
pubstate = {published},
tppubtype = {conference}
}
Günümüz sanayileşmiş toplumlarında çevreyi tehlikeli atık oluşumu ve bertarafı sonucu ortaya çıkabilecek olumsuz etkilerden korumak başlıca ilgi odaklarindan biridir. Son yıllarda atık bertarafı için yeni alternatifler bulmak kaçınılmaz olmuştur. Zira, düzenli depolama alan azlığı ve sızma gibi problemler doğurması, yakma teknolojisi ise pahalı önlemler ve emisyon problemi oluşturması dolayısıyla dezavantajlara sahip yöntemlerdir. Şimdiye dek, tehlikeli atığı tehlikeli olmayan türlere dönüştüren ya da tehlikeli bileşenlerin çevreye potansiyel sızıntısını önleyen çeşitli teknolojiler geliştirilmiştir. Bu teknolojilerden biri de, kireç ve çimento gibi bağlayıcı maddeler kullanılarak tehlikeli atıkların stabilizasyon/solidifikasyonu (S/S) teknolojisidir. Stabilizasyon/solidifikasyon teknolijisi, tehlikeli atıkların bertarafını sağlarken geri dönüşüme de olanak veren mantıklı bir seçenektir. S/S teknolojisi ile atık içerisindeki tehlikeli formdaki bileşenler fiziksel ve kimyasal olarak sabitlenir ve çevreye olabilecek etkileri önemli ölçüde azaltılarak standartlara uyacak hale getirilebilir. Dahası, stabilize edilmiş atık belirli bir fiziksel dayanımı ve kimyasal stabiliteyi sağlayabilirse, yapı materyali olarak değerlendirilmesi mümkün olabilir. Bu çalışmada tehlikeli atık bertaraf için iyi bir alternatif olan Stabilizasyon/solidifikasyon teknolojisi gözden geçirilerek bazı uygulama örnekleri verilmiştir. Anahtar Kelimeler: Tehlikeli atık, Stabilizasyon/solidifikasyon(S/S), bağlayıcı madde, fiziksel dayanım, kimyasal stabilite
VERGİLİ, İLDA; KAYA, YASEMİN; GÖNDER, BERİL Z; BARLAS, HULUSİ
İLAÇ AKTİF MADDELERİNİN SUCUL ÇEVREDE BULUNUŞLARI, DAVRANIŞLARI VE ETKİLERİ Conference
ULUSAL SU GÜNLERİ 2005, 28-30 Eylül 2005, Trabzon, 2005.
@conference{VERGİLİ2005,
title = {İLAÇ AKTİF MADDELERİNİN SUCUL ÇEVREDE BULUNUŞLARI, DAVRANIŞLARI VE ETKİLERİ},
author = {İLDA VERGİLİ and YASEMİN KAYA and BERİL Z GÖNDER and HULUSİ BARLAS},
url = {http://www.akuademi.net/USG/USG2005/SKCK/skck11bbs.pdf},
year = {2005},
date = {2005-09-30},
booktitle = {ULUSAL SU GÜNLERİ 2005, 28-30 Eylül 2005, Trabzon},
abstract = {Çevrede önceden bilinmeyen, tanınmayan, öngörülmeyen veya şüpheli olmayan kimyasal kirleticilerden kaynaklanabilecek tehlikeler uzun süredir çevre bilimcilerin büyük ilgisini çekmektedir. Potansiyel çevre kirleticilerin daha fazla zarar vermeden erken tanımlanması ve araştırılması konusu ekoloji ve insan sağlığı açısından büyük önem taşımaktadır. Farmasotik ilaçlar (veterinerlik ve yasadışı dahil) ve kozmetik, yiyecek katkı maddeleri ve diğer kişisel bakım ürünleri metabolitleri ve dönüşüm ürünleri dünya çapında büyük miktarda kullanılmakta ve miktarları tarım kimyasallarınınkine yaklaşmaktadır. Piyasaya sürekli yeni ilaçların girişi mevcut geniş kimyasal paletini arttırmakta ve büyütmektedir. İlaçlar, insan/hayvan sağlığını korumak, hastalıkların teşhisi, tedavisi ve önlenmesi için kullanılan kimyasallardır. İlaç aktif maddeleri atıksulara insan dışkılarından ve hastane atıksularından ulaşabilmekte ve atıksu sistemindeki kaçaklardan yeraltısularına sızabilmektedir. Hastane atıklarının depolandığı depo alanları ve ilaç üretim yerleri diğer olası kaynaklardır. Bu maddelerin büyük bir kısmı arıtma tesislerinde uzaklaştırılamadıkları için atıksular ile sulara, oradan da yeraltı sularına ulaşmaktadır. Şimdiye kadar yapılan çalışmalar, su kaynaklarına ve besin zincirine karışan ilaç aktif maddelerinin ve metabolitlerinin ekosistem ve insan sağlığı için gerçek bir tehdit oluşturduğunu göstermektedir. Çalışmada bu maddelerin çevrede bulunuşları, davranışları ve etkileri, atıksulardan ve sulardan uzaklaştırılmaları incelenecektir. Anahtar Sözcükler : İlaçlar, yüzeysel sular, yeraltı suları, atıksular, toksisite.},
keywords = {},
pubstate = {published},
tppubtype = {conference}
}
Çevrede önceden bilinmeyen, tanınmayan, öngörülmeyen veya şüpheli olmayan kimyasal kirleticilerden kaynaklanabilecek tehlikeler uzun süredir çevre bilimcilerin büyük ilgisini çekmektedir. Potansiyel çevre kirleticilerin daha fazla zarar vermeden erken tanımlanması ve araştırılması konusu ekoloji ve insan sağlığı açısından büyük önem taşımaktadır. Farmasotik ilaçlar (veterinerlik ve yasadışı dahil) ve kozmetik, yiyecek katkı maddeleri ve diğer kişisel bakım ürünleri metabolitleri ve dönüşüm ürünleri dünya çapında büyük miktarda kullanılmakta ve miktarları tarım kimyasallarınınkine yaklaşmaktadır. Piyasaya sürekli yeni ilaçların girişi mevcut geniş kimyasal paletini arttırmakta ve büyütmektedir. İlaçlar, insan/hayvan sağlığını korumak, hastalıkların teşhisi, tedavisi ve önlenmesi için kullanılan kimyasallardır. İlaç aktif maddeleri atıksulara insan dışkılarından ve hastane atıksularından ulaşabilmekte ve atıksu sistemindeki kaçaklardan yeraltısularına sızabilmektedir. Hastane atıklarının depolandığı depo alanları ve ilaç üretim yerleri diğer olası kaynaklardır. Bu maddelerin büyük bir kısmı arıtma tesislerinde uzaklaştırılamadıkları için atıksular ile sulara, oradan da yeraltı sularına ulaşmaktadır. Şimdiye kadar yapılan çalışmalar, su kaynaklarına ve besin zincirine karışan ilaç aktif maddelerinin ve metabolitlerinin ekosistem ve insan sağlığı için gerçek bir tehdit oluşturduğunu göstermektedir. Çalışmada bu maddelerin çevrede bulunuşları, davranışları ve etkileri, atıksulardan ve sulardan uzaklaştırılmaları incelenecektir. Anahtar Sözcükler : İlaçlar, yüzeysel sular, yeraltı suları, atıksular, toksisite.
ÖKTEM, YALÇIN; SİVRİ, NÜKET; OKUŞ, ERDOĞAN
ULUSAL SU GÜNLERİ 2005, 28-30 Eylül 2005, Trabzon, 2005.
@conference{ÖKTEM2005,
title = {İZMİT KÖRFEZİNDE MEVSİMSEL FİTOPLANKTON DAĞILIMI ÜZERİNDE İNSAN KAYNAKLI KİRLİLİĞİN ETKİLERİ – KOCAELİ DEPREMİ ÖNCESİ},
author = {YALÇIN ÖKTEM and NÜKET SİVRİ and ERDOĞAN OKUŞ},
url = {http://www.akuademi.net/USG/USG2005/SKCK/skck13ubi.pdf},
year = {2005},
date = {2005-09-30},
booktitle = {ULUSAL SU GÜNLERİ 2005, 28-30 Eylül 2005, Trabzon},
abstract = {İzmit körfezi hem ekonomik hemde ekolojik olarak oldukça önemli bir alandır. Son on yıldır, artan endüstriyel faaliyetler ve büyüyen nüfus, deprem öncesi ve sonrasında körfezde önemli değişimlere neden olmuştur. Bu çalışmada, İzmit körfezindeki mevsimsel fitoplankton değişimi ve bu dağılımın neden sonuç ilişkisi incelenmiştir. Su kalitesindeki değişimin ana nedeni sucul ortamda bazı türler tarafından yansıtılan kirliliktir. Birincil üretim körfezde hem mevsimsel hemde bölgesel değişimi gösterirki, bu da nutrientçe zengin alt tabakalar boyunca düşey karışım ve yüzeysel sulara giriş yapan atıksuların nutrient oranına bağlıdır. Bu yüzden İzmit körfezinde fitoplankton türleri çalışılmıştır. Örnekleme 27 istasyonda yürütülmüştür ve toplanan örnekler incelenmiştir. Diatom’lar ve Dinoflagellat’lar bahar ve yaz ayları boyunca fitoplankton popülasyonu üstünde baskındır. Baharda, Coscinodiscus spp., Dithylum brightwellii, Rhizosolenia setigera, Chaetoceros spp., Leptocylindrus danicus körfezde baskındır. Yaz aylarında ise Noctiluca miliaris, Peridinium spp., Ceratium spp., Prorocentrum micans gibi bazı Dinoflagellat türleri özellikle körfezin iç kısımlarında baskın türlerdir. Anahtar Kelimeler : Phytoplankton, Diatom, Dinoflagellat, Kirlilik, İzmit Körfezi.},
keywords = {},
pubstate = {published},
tppubtype = {conference}
}
İzmit körfezi hem ekonomik hemde ekolojik olarak oldukça önemli bir alandır. Son on yıldır, artan endüstriyel faaliyetler ve büyüyen nüfus, deprem öncesi ve sonrasında körfezde önemli değişimlere neden olmuştur. Bu çalışmada, İzmit körfezindeki mevsimsel fitoplankton değişimi ve bu dağılımın neden sonuç ilişkisi incelenmiştir. Su kalitesindeki değişimin ana nedeni sucul ortamda bazı türler tarafından yansıtılan kirliliktir. Birincil üretim körfezde hem mevsimsel hemde bölgesel değişimi gösterirki, bu da nutrientçe zengin alt tabakalar boyunca düşey karışım ve yüzeysel sulara giriş yapan atıksuların nutrient oranına bağlıdır. Bu yüzden İzmit körfezinde fitoplankton türleri çalışılmıştır. Örnekleme 27 istasyonda yürütülmüştür ve toplanan örnekler incelenmiştir. Diatom’lar ve Dinoflagellat’lar bahar ve yaz ayları boyunca fitoplankton popülasyonu üstünde baskındır. Baharda, Coscinodiscus spp., Dithylum brightwellii, Rhizosolenia setigera, Chaetoceros spp., Leptocylindrus danicus körfezde baskındır. Yaz aylarında ise Noctiluca miliaris, Peridinium spp., Ceratium spp., Prorocentrum micans gibi bazı Dinoflagellat türleri özellikle körfezin iç kısımlarında baskın türlerdir. Anahtar Kelimeler : Phytoplankton, Diatom, Dinoflagellat, Kirlilik, İzmit Körfezi.
Kaynak Gösterimi
Burada yer alan makaleler, 28-30 Eylül 2005 tarihlerinde Trabzon’da yapılan Ulusal Su Günleri Sempozyumunda sunulmuş ve Türk Sucul Yaşam Dergisi’nin 3. cilt 4. sayısında (2005) yayımlanmıştır. Makaleleri yayınlarınızda kaynak olarak kullanırken lütfen bu bilgiye yer veriniz.